Chào bạn, có phải bạn đang cảm thấy những cơn đau âm ỉ hoặc nhói buốt ở một số khớp trên cơ thể, đặc biệt là sau khi vận động? Đó có thể là “tín hiệu” mà cơ thể đang muốn báo cho bạn biết rằng các gân của bạn đang bị “khó ở” đấy. Viêm gân là một tình trạng khá phổ biến và có thể gây ra nhiều bất tiện trong cuộc sống hàng ngày. Vậy làm thế nào để nhận biết dấu hiệu bị viêm gân? Bài viết này sẽ là “cẩm nang” giúp bạn “đọc vị” những triệu chứng thường gặp của viêm gân ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể, từ đó có những biện pháp can thiệp kịp thời và hiệu quả nhất. Cùng tôi “bắt bệnh” viêm gân ngay bây giờ nhé!
Viêm gân là gì? “Hiểu rõ” về tình trạng này
Trước khi đi sâu vào các dấu hiệu cụ thể, chúng ta hãy cùng nhau “điểm qua” một chút về viêm gân nhé. Gân là những dải mô sợi chắc chắn, có chức năng kết nối cơ với xương. Khi gân bị viêm, tình trạng này được gọi là viêm gân (tendonitis). Viêm gân có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể có gân, nhưng phổ biến nhất là ở vai, khuỷu tay, cổ tay, đầu gối và mắt cá chân.
Vậy điều gì khiến gân của chúng ta bị “nổi loạn” và gây ra tình trạng viêm?
Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến viêm gân, nhưng phổ biến nhất là do:
- Hoạt động quá mức hoặc lặp đi lặp lại: Thực hiện các động tác lặp đi lặp lại hoặc vận động quá sức có thể gây căng thẳng và kích ứng gân, dẫn đến viêm. Ví dụ, những người thường xuyên chơi thể thao (tennis, cầu lông, bóng chuyền…), làm công việc đòi hỏi động tác lặp đi lặp lại (gõ máy tính, làm vườn, sơn tường…) có nguy cơ bị viêm gân cao hơn.
- Chấn thương: Các chấn thương cấp tính hoặc mãn tính ở gân cũng có thể gây viêm. Ví dụ, một cú va đập mạnh vào vai có thể gây viêm gân cơ chóp xoay.
- Tuổi tác: Khi tuổi càng cao, gân trở nên kém linh hoạt và dễ bị tổn thương hơn, do đó nguy cơ bị viêm gân cũng tăng lên.
- Bệnh lý nền: Một số bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, gout, tiểu đường… có thể làm tăng nguy cơ phát triển viêm gân.
- Tư thế sai: Duy trì tư thế sai trong thời gian dài khi làm việc hoặc sinh hoạt cũng có thể gây căng thẳng lên gân và dẫn đến viêm.
“Bản đồ” các vị trí viêm gân thường gặp trên cơ thể
Viêm gân có thể “ghé thăm” nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể, gây ra những triệu chứng đặc trưng ở từng vùng. Dưới đây là “bản đồ” các vị trí viêm gân thường gặp nhất:
- Viêm gân khuỷu tay (Tennis elbow và Golfer’s elbow): Đây là tình trạng viêm gân ở vùng khuỷu tay, thường gặp ở những người chơi tennis (viêm mỏm lồi cầu ngoài – tennis elbow) hoặc golf (viêm mỏm lồi cầu trong – golfer’s elbow).
- Viêm gân vai (Shoulder tendonitis): Thường ảnh hưởng đến các gân của nhóm cơ chóp xoay (rotator cuff), gây đau và hạn chế vận động vai.
- Viêm gân cổ tay (Wrist tendonitis): Phổ biến nhất là viêm gân De Quervain, ảnh hưởng đến các gân ở ngón tay cái và cổ tay.
- Viêm gân bánh chè (Patellar tendinitis): Còn được gọi là “đầu gối vận động viên nhảy” (jumper’s knee), thường gặp ở những người chơi các môn thể thao có nhiều động tác nhảy.
- Viêm gân gót chân (Achilles tendinitis): Ảnh hưởng đến gân Achilles ở phía sau mắt cá chân, gây đau ở gót chân và bắp chân.
- Các vị trí khác: Viêm gân cũng có thể xảy ra ở các vị trí khác như ngón tay (ngón tay cò súng), hông (viêm gân cơ mông nhỡ)…
“Bật mí” những dấu hiệu chung của viêm gân
Mặc dù viêm gân có thể xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau, nhưng vẫn có những dấu hiệu chung mà bạn có thể nhận thấy:
- Đau nhức: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của viêm gân. Cơn đau thường âm ỉ, có thể tăng lên khi bạn cử động hoặc tì đè vào vùng bị ảnh hưởng. Đôi khi, cơn đau có thể lan ra các vùng lân cận.
- Sưng tấy: Vùng gân bị viêm có thể bị sưng nhẹ.
- Cứng khớp: Bạn có thể cảm thấy khớp ở gần vùng gân bị viêm bị cứng, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau khi nghỉ ngơi một thời gian.
- Yếu cơ: Các cơ liên quan đến gân bị viêm có thể trở nên yếu hơn, khiến bạn khó thực hiện các động tác bình thường.
- Tiếng lạo xạo: Trong một số trường hợp, bạn có thể nghe thấy hoặc cảm thấy tiếng lạo xạo khi cử động vùng gân bị viêm.
“Soi kỹ” dấu hiệu viêm gân ở từng vị trí cụ thể
Bên cạnh những dấu hiệu chung, viêm gân ở từng vị trí cụ thể trên cơ thể cũng có những triệu chứng đặc trưng riêng:
Viêm gân khuỷu tay: Dấu hiệu nhận biết
Viêm mỏm lồi cầu ngoài (Tennis elbow):
- Đau ở mặt ngoài khuỷu tay, có thể lan xuống cẳng tay và mu bàn tay.
- Đau tăng lên khi bạn nắm chặt, xoay cẳng tay hoặc duỗi thẳng cổ tay chống lại lực cản.
- Khó khăn khi cầm nắm đồ vật, vặn nắm cửa hoặc rót nước.
Viêm mỏm lồi cầu trong (Golfer’s elbow):
- Đau ở mặt trong khuỷu tay, có thể lan xuống cẳng tay và các ngón tay (đặc biệt là ngón út và ngón đeo nhẫn).
- Đau tăng lên khi bạn gập cổ tay hoặc nắm chặt.
- Khó khăn khi thực hiện các động tác như cầm nắm, xoay cổ tay vào trong.
Viêm gân vai: Dấu hiệu nhận biết
- Đau ở vai, có thể lan xuống cánh tay.
- Đau tăng lên khi bạn nâng cánh tay lên cao hoặc xoay cánh tay.
- Khó khăn khi thực hiện các động tác như chải tóc, mặc áo.
- Có thể có tiếng lạo xạo khi cử động vai.
Viêm gân cổ tay: Dấu hiệu nhận biết
- Đau ở gốc ngón tay cái và phía bên ngón tay cái của cổ tay (viêm gân De Quervain).
- Đau tăng lên khi bạn gập ngón tay cái vào lòng bàn tay và nắm các ngón tay còn lại quanh ngón tay cái, sau đó nghiêng cổ tay về phía ngón út (nghiệm pháp Finkelstein).
- Khó khăn khi thực hiện các động tác như cầm nắm, xoay cổ tay, nhấc đồ vật.
Viêm gân bánh chè: Dấu hiệu nhận biết
- Đau ở phía trước đầu gối, ngay dưới xương bánh chè.
- Đau tăng lên khi bạn nhảy, chạy, leo cầu thang hoặc duỗi thẳng đầu gối chống lại lực cản.
- Có thể có cảm giác cứng khớp ở đầu gối vào buổi sáng.
Viêm gân gót chân: Dấu hiệu nhận biết
- Đau ở phía sau gót chân, dọc theo gân Achilles.
- Đau thường nặng hơn vào buổi sáng hoặc sau khi nghỉ ngơi, sau đó có thể giảm bớt khi bạn vận động nhẹ nhàng.
- Đau tăng lên khi bạn đi bộ, chạy nhảy hoặc nhón chân.
- Có thể có sưng hoặc cứng ở vùng gân Achilles.
Khi nào bạn cần “gõ cửa” bác sĩ?
Mặc dù nhiều trường hợp viêm gân có thể được cải thiện bằng các biện pháp chăm sóc tại nhà như nghỉ ngơi, chườm đá và sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn, nhưng bạn cần đến gặp bác sĩ nếu gặp phải những dấu hiệu sau:
- Đau dữ dội và đột ngột: Cơn đau xuất hiện đột ngột và rất dữ dội có thể là dấu hiệu của tổn thương gân nghiêm trọng, chẳng hạn như đứt gân.
- Không thể cử động khớp: Nếu bạn không thể cử động khớp ở vùng bị đau, đó có thể là dấu hiệu của chấn thương nặng.
- Sưng, nóng đỏ nhiều: Sưng tấy và nóng đỏ nhiều ở vùng bị đau có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng khớp hoặc viêm khớp.
- Các triệu chứng không cải thiện sau điều trị tại nhà: Nếu các triệu chứng của bạn không cải thiện sau vài tuần tự chăm sóc tại nhà, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị chuyên khoa.
- Các triệu chứng tái phát thường xuyên: Nếu bạn thường xuyên bị viêm gân tái phát, bác sĩ có thể giúp bạn xác định nguyên nhân và đưa ra các biện pháp phòng ngừa hiệu quả hơn.
Lời kết:Nhận biết sớm các dấu hiệu bị viêm gân là rất quan trọng để có thể điều trị kịp thời và ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra. Hãy lắng nghe cơ thể mình và đừng chủ quan bỏ qua những cơn đau nhức bất thường. Nếu bạn nghi ngờ mình bị viêm gân, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám, chẩn đoán chính xác và có phác đồ điều trị phù hợp nhất. Chúc bạn luôn khỏe mạnh và không còn bị những cơn đau do viêm gân làm phiền!